در این باره در بین مشربها و مکاتب اخلاقی مطرح در نزد عالمان مسلمان دیدگاههای مختلفی وجود دارد، اگرچه می‌توان به نوعی هم? آنها را به یک امر بازگرداند. پاسخ متمایز هریک از آنها به این پرسش به این قرار است:

از نظر پیروان رویکرد فلسفی به اخلاق چون شریف‌ترین گوهر وجود انسان قو? عاقل? او است، پس کمال انسان در این قوه است، و در نتیجه هدف علم اخلاق هم باید کمال قو? عاقله باشد. و چون قو? عاقله در بردارند? عقل عملی و عقل نظری است، پس کمال انسان و هدف اخلاق هم در کمال عقل عملی و عقل نظری است؛ و کمال عقل نظری در دست‌یابی به حکمت است و کمال عقل عملی در اجرای عدالت. البته تفسیرهای دیگری هم از هدف اخلاق و کمال عقل عملی و نظری در بین پیروان این مکتب وجود دارد که به دلیل اختصار از بیان آنها صرف نظر می‌شود.

از منظر پیروان اخلاق عرفانی هدف علم اخلاق رساندن انسان به مقام عشق الهی و عرفان و ملاقات خداوند است. در اخلاق نقلی و مأثور هدف علم اخلاق تحقق بخشیدن مقام بندگی و اطاعت از پروردگار در انسان است. و سرانجام، در مکتب ترکیبی که یکی از شارحان آن مرحوم علام? طباطبائی(ره) است، در اخلاق سه هدف وجود دارد:

1. اهداف نیکوی دنیوی مانند عفت، قناعت و عدم شرارت؛

2. اهداف شایست? اخروی یعنی دست‌یابی به بهشت؛

3. تحصیل رضایت خداوند.

اگرچه سومی منافاتی با دو هدف نخست ندارد، لکن سومی دارای ارزش برتر است و مختص اخلاق اسلامی است، ولی دو هدف قبلی در نظام اخلاقی انبیاء گذشته هم وجود داشت.